Co mówią nam symbole umieszczane na opakowaniach? 

7 grudnia 2022

Produkujemy coraz więcej „śmieci”. W 2021 r. na jednego mieszkańca Polski przypadło średnio 358 kg odpadów komunalnych, a to o 16 kg więcej niż rok wcześniej! W sumie w poprzednim roku wyprodukowaliśmy aż 13,7 mln ton odpadów, z których do recyklingu trafiła nieco ponad ¼ (26,7%). Mimo, że świadomość ekologiczna w naszym społeczeństwie rośnie to do ponownego obiegu wraca zaledwie 10,2% odpadów. Wygląda na to, że może i segregujemy odpady, ale nie robimy tego dobrze. Mamy na to receptę – EDUKACJA! 

Robiąc zakupy często sprawdzamy składy, parametry i właściwości produktów, ale znacznie rzadziej zwracamy uwagę na inne symbole, które znajdują się na opakowaniu. Z oznaczeń i piktogramów umieszczanych na opakowaniach można odczytać nie tylko przeznaczenie danego produktu, ale również to, co należy zrobić z opakowaniem po zużyciu. 

Zanim wyrzucisz opakowanie, spójrz na symbole zamieszczone na nim i postępuj zgodnie z ich znaczeniem. 

Po co są oznaczenia na opakowaniach? 

Znaki graficzne na opakowaniach to w ogromnej większości uniwersalne, międzynarodowe symbole komunikujące tę samą informację mimo bariery językowej. Kształt, wygląd oznaczeń, symboli i piktogramów umieszczanych na opakowaniach, a także reguły ich stosowania, określają przepisy krajowe, europejskie oraz międzynarodowe wytyczne przedstawione przez Organizację Narodów Zjednoczonych. Warto poznać ich znaczenie, bo każdy z tych symboli zawiera niezwykle cenną informację – podpowiada nam, co zrobić z pustym i niepotrzebnym opakowaniem. W polskim prawie nie ma jednak jasnego nakazu znakowania, więc producenci mają w tym temacie pewną dowolność. W tej kwestii jest jeszcze trochę do zrobienia. Widzimy potrzebę wprowadzenia odgórnego i jednolitego znakowania na opakowaniach, które będzie podpowiedzią, m.in. jak postępować z danymi odpadami opakowaniowymi. 

Piktogramy, które znajdziesz dziś na opakowaniach można podzielić na kilka zbiorczych kategorii. Należą do nich przede wszystkim: 

• oznaczenia odnoszące się do jakości i spełniania podstawowych norm, np. symbol CE świadczący o zgodności parametrów produktu z dyrektywami UE; 
• znaki graficzne dotyczące samego opakowania, czyli surowca, z jakiego jest stworzone, a także sposobu postępowania w czasie transportu oraz wskazań do recyklingu; 
• piktogramy informujące o pochodzeniu i składzie produktów spożywczych; 
• symbole określające różne niebezpieczeństwa związane z przechowywaniem i wykorzystaniem produktu, w tym np. zdatność do mycia w zmywarce czy kontaktu z żywnością. 

Ponadto na wielu opakowaniach znajdują się również znaki graficzne odnoszące się do wartości etycznych firmy. Należą do nich m.in. komunikaty o nietestowaniu na zwierzętach, wegańskim charakterze produktu czy poszanowaniu zasad fair trade. 

Co oznaczają poszczególne symbole na opakowaniach? 

Przypomina o konieczności dbania o czystość i wyrzucaniu zużytego produktu do kosza na śmieci.

Tym symbolem znakuje się opakowania z tworzyw, które podlegają recyklingowi. Ten znak jest stosowany dla wszystkich opakowań, nie tylko tych z tworzyw sztucznych i jest zgodny z rozporządzeniem

Jest to symbol zgodny z rozporządzenie dla WEE i baterii i oznacza, że danego towaru nie można wyrzucać do kosza razem z innymi odpadami gospodarczymi. Zazwyczaj dotyczy on urządzeń AGD, RTV, komputerów, telefonów itp. PAMIĘTAJ! Jeśli się ich pozbyć, należy oddać je np. do punktu zbiórki elektrośmieci.

Symbol wskazuje na możliwość wielokrotnego użycia opakowań zgodny z rozporządzeniem.

Ten symbol umieszczony na opakowaniach oznacza, że są one biodegradowalne, rozkładają się podczas kompostowania i nie uwalniają szkodliwych substancji. UWAGA! To znakowanie w Polsce jest dobrowolne. Za tym symbolem powinno stać potwierdzenie w postaci certyfikatu.

Produkt z tym symbolem nie był testowany na zwierzętach.

Symbole z aluminium

Litery „alu” wpisane pod trzy strzałki tworzące trójkąt (lub w koło), znajdują się na opakowaniach aluminiowych, nadających się do recyklingu. Aluminium „z odzysku” nie traci na jakości, więc tego typu opakowania mogą być wielokrotnie przetwarzane. Takie znaczki najczęściej możesz spotkać na puszkach, czasami też na folii spożywczej. 

PS: Pamiętaj, że informacja o tworzywie, z którego zostało wykonane opakowanie jest wpisana w znaczek trójkąta. 

Te niepozorne symbole dotyczą nie tylko recyklingu opakowań, ale są również nośnikami informacji bardzo istotnych dla naszego zdrowia. Znajdziemy je na opakowaniach z plastiku, a cyfra w środku oznacza rodzaj surowca, z jakim mamy tu do czynienia: 

• Opakowania PET – z takiego plastiku powstają jednorazowe butelki i opakowania. 
• Opakowania HDPE – wykonane z plastiku, który jest bezpieczny dla zdrowia. Można ponownie je wykorzystać. 
• Opakowania PVC – użyty tu został rodzaj plastiku, z którego produkuje się folię. 
• Opakowania LDPE – to plastik, z którego wytwarza się opakowania na żywność. Powinien być bezpieczny. 
• Opakowania PP – mogą być ponownie użyte. Plastik, z którego zostały wykonane, uchodzi za bezpieczny. 
• Opakowania PS – w przypadku tego plastiku radzi się unikać kontaktu z żywnością. 
• Opakowania INNE – to grupa najbardziej zróżnicowana. Znajdują się tu zarówno bezpieczne opakowania z Tritanu (często robi się z niego ekologiczne butelki), ale także plastiki o właściwościach toksycznych. Warto więc zasięgnąć informacji u producenta. Pełną listę wskazującą na rodzaj zastosowanego materiału, która liczy prawie 100 pozycji, znajdziesz w rozporządzeniu.

Dlaczego warto znać i czytać symbole na opakowaniach? 

Symbole umieszczane na opakowaniach nie są wyłącznie formalnym wymogiem nakładanym na producentów w celu kontroli rynku. Ich adresatem jesteś także Ty. 

Prawidłowa interpretacja i zrozumienie symboli na etykiecie pozwoli Ci podjąć lepszą decyzję zakupową, wybierając produkt bezpieczniejszy, zdrowszy, bardziej ekologiczny. Ponadto dzięki informacjom na opakowaniach jesteś w stanie zweryfikować, jaki wpływ na zdrowie i środowisko ma dany produkt.  

Znaki graficzne ułatwiają także poprawne sortowanie opadów, sprawiając, że większa ich część podlega recyklingowi. W rezultacie oszczędzasz energię i pieniądze, a do środowiska naturalnego przenika mniej niebezpiecznych związków chemicznych.